Jakie są rodzaje i typy kół zębatych?

Koła zębate można podzielić na różne typy, głównie walcowe, stożkowe oraz inne.

Różne typy uzębienia walcowego: a) zęby proste, b) zęby śrubowe, c) zęby strzałkowe (daszkowe), d) zęby łukowe [1]

Koła zębate walcowe o uzębieniu zewnętrznym produkowane są frezami ślimakowymi, frezami krążkowymi, frezami palcowymi oraz rzadziej dłutakami (nożami) Fellowsa.
Koła zębate walcowe o uzębieniu wewnętrznym produkowane są natomiast dłutakami (nożami) Fellowsa, przeciągaczami oraz frezami palcowymi. Ze względu na wymóg posiadania wysięgnika oraz skomplikowania obróbki bardzo rzadko wykorzystuję się do tego również frezy ślimakowe, niemniej jest to możliwe.

Różne typy uzębienia stożkowego: e) zęby proste, f) zęby śrubowe, g) zęby łukowe [1]

Koła zębate stożkowe produkowane są przy pomocy noży do strugania, segmentów noży oraz głowic, różnymi metodami, w tym wg Oerlikona oraz Gleasona.

Inne typy uzębienia: h) listwa zębata, i) koło koronowe, j) walcowe koło o uzębieniu wewnętrznym [1]

Na rysunku 2.5 przedstawiono odpowiednio od lewej przykłady specjalnych uzębień: zębatka o zębach prostych, zębatka pierścieniowa (koło koronowe), walcowe koło o uzębieniu wewnętrznym.

Zębatkę można wyprodukować przy pomocy frezów krążkowych oraz freza grupowego (złożonych krążkowych, konstrukcyjnie narzędzi bardzo podobne do dużego freza ślimakowego)

Koło koronowe można wyprodukować przy pomocy frezów krążkowych i palcowych, a koło o uzębieniu walcowym wewnętrznym głównie przy pomocy przeciągaczy i dłutaków (noży) Fellowsa.

Budowa oraz podstawowe wielkości charakteryzujące koło zębate

Koło zębate składa się z dwóch lub trzech podstawowych elementów:

• wieńca zębatego zawierającego zęby,

• piasty,

• oraz opcjonalnie łącznika łączącego dwa powyższe.

Budowa oraz charakterystyczne elementy koła zębatego [1]

Podstawowe wielkości charakteryzujące koło zębate posiadają w zależności od źródła różne oznaczenia, według Ochęduszki są to:

• m – moduł, iloraz średnicy podziałowej oraz liczby zębów,

• d_p1/2 – średnica podziałowa – dzieli ona ząb na dwie części, głowę oraz stopę,

• d_s – średnica stóp,

• d_w – średnica głów,

• h_g/h_a – wysokość głowy zęba,

• h_s/h_f – wysokość stopy zęba,

• g – grubości zęba,

• l_w – luz wierzchołkowy,

• l_o – luz międzyzębny, inaczej zwany obwodowym,

• b – szerokości uzębienia.

Dodatkowo odległość między środkami współpracujących kół jest oznaczona symbolem a_r.

Charakterystyczne średnice współpracujących kół zębatych [1]

Ponadto istotnym współczynnikiem jest całkowita wysokość zęba y. Zęby zwykłe mają ten współczynnik równy 1, skutkuje to wysokością głowy zęba równą modułowi oraz wysokością stopy zęba równej modułowi powiększonemu o przyjmowany obliczeniowo luz wierzchołkowy l_w wynoszący 0,2. Zatem całkowita wysokość zęba jest iloczynem liczby 2,2 oraz modułu. Zęby podlegają modyfikacją wg poniższych typów:

• niskie – y<1, h<2,2m,

• normalne – y=1, h=2,2m

• wysokie – y>1, h>2,2m

Dodatkowo można wyróżnić również zęby:

• zerowe – różnica wysokości stopy oraz głowy jest równa luzowi wierzchołkowemu l_w,

• korygowane lub dzikie – wszelkie inne modyfikacje.

Nasza oferta frezów krążkowych i palcowych do kół zębatych i wielowypustów -> tutaj.

Jeżeli szukasz natomiast wydajniejszy rozwiązań zapraszamy do zapoznania się z ofertą frezów ślimakowych (tutaj) i dłutaków Fellowsa (tutaj).

Frezarki obwiedniowe CNC - tutaj.

Źródła:

[1] - Ochęduszko K., Koła zębate, tom 2 wykonanie i montaż, Wyd. VI (reprint), 3 dodruk, WNT, Warszawa, 2015, ISBN 978-83063623-05-0